The Zimbabwean Pin

Ν. ΑΦΡΙΚΗ & ΖΙΜΠΑΜΠΟΥΕ (Σάββατο 13 Απριλίου - Τρίτη 18 Ιουνίου 2013)

Οι πινέζες μας: Kruger NP, Klasserie, Sabie, Pretoria, Polokwane, Beitbridge, Great Zimbabwe, Chimanimani, Toroga Village, Rusape, Harare, Gweru, Ethandweni Children's Home-Matopos Hills, Bulawayo

Nikos & Adolfo

Jeppe's Reef - Beitbridge - Plumtree: Η πορεία προς βορρά συνεχίστηκε -διαμέσου Νότιας Αφρικής- προς Ζιμπάμπουε και εν μέσω καλλιτεχνικών φεστιβάλ, εθελοντισμού και μηχανικών βλαβών, η περιπλάνησή μας έκλεισε ένα χρόνο στους δρόμους. Το The Pin Project, που ουσιαστικά αποτελεί το σουρεαλιστικό "χορηγό" του ονείρου μας να ταξιδέψουμε στον κόσμο, γιόρτασε 29.000 περίπου χιλιόμετρα στους Ευρωπαϊκούς και Αφρικανικούς δρόμους και ο χωροχρόνος μας εμπλουτίστηκε ακριβώς με τα στοιχεία που αναζητούσαμε όταν επιλέγαμε την Αφρική ως πρώτο σταθμό στο παγκόσμιο οδοιπορικό μας. H Ζιμπάμπουε των μυρίων προβλημάτων, ως γνήσια αφρικανική χώρα και πρώην βρετανική αποικία, ήρθε μετά από δύο μήνες να επιβεβαιώσει αλλά και να διαψεύσει πολλά στερεότυπα πρώτα απ' όλα στη δική μας κοσμοθεωρία και κατ' επέκταση σε πράγματα που ο περισσότερος κόσμος θεωρεί δεδομένα.

Το Σάββατο (13/04) αργά το μεσημεράκι περάσαμε για τρίτη -και τελευταία- φορά σε Νοτιοαφρικάνικο έδαφος από το συνοριακό σταθμό του Matsamo της Σουαζιλάνδης, στο συνοριακό σταθμό του Jeppe's Reef της Νότιας Αφρικής. Από την πλευρά της Σουαζιλάνδης, οι σφραγίδες εξόδου ήταν υπόθεση 2 λεπτών. Στην πλευρά της Νότιας Αφρικής, παρ' όλο που είχαμε άγνοια σχετικά με το πόσες φορές δικαιούσαι να μπεις και να βγεις από τη χώρα σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα (μιας και δεν είχαμε και τον καλύτερο πρότερο βίο με την 6μηνη παραμονή μας, τη μη βεβαιωμένη παράταση παραμονής τον Ιανουάριο λόγω γραφειοκρατικής κωλυσιεργίας και το πρώτο μπες-βγες με διαφορετικά διαβατήρια), τελικά δεν αντιμετωπίσαμε κανένα πρόβλημα. Στο τελωνείο, επίσης δε χρειάστηκε να πληρώσουμε τίποτα για το αυτοκίνητο (το Carnet δε χρειάζεται για τη ΝΑ και επίσης η ασφάλεια είναι προαιρετική) παρά μόνο να το δηλώσουμε. 

Το πλάνο και η τελευταία μας επίσκεψη στη πανέμορφη Νότια Αφρική που μας είχε κρατήσει-φιλοξενήσει για ένα εξάμηνο, ήταν να επισκεφτούμε το περίφημο Kruger National Park και να παραλάβουμε το ανανεωμένο Carnet και ορισμένα αναλώσιμα για το Ζήκο που οι γονείς μας είχαν ταχυδρομήσει στους καλούς μας φίλους Yolanda & Heindri στην Πρετόρια. 

John Thomson - Ο οδηγός

Το Kruger NP είναι ένα από τα μεγαλύτερα και παλαιότερα εθνικά πάρκα στην Αφρική, εκτείνεται στις επαρχίες Limpopo και Mpumalanga, έχει περίπου την ίδια έκταση με την Πελοπόννησο και παραμένει ένας από τους δημοφιλέστερους προορισμούς όπου ο επισκέπτης μπορεί να εντοπίσει το Big 5 (λιοντάρι, λεοπάρδαλη, βούβαλος, ελέφαντας και ρινόκερος) και γενικώς να έρθει σε επαφή με την αυθεντική αφρικανική ζούγκλα ενώ τιμολογιακά -ευτυχώς- απέχει πολύ από τις τρελές τιμές Τανζανίας & Κένυας. Η είσοδος του Malelane Gate ήταν ακριβώς απέναντι από τα βόρεια σύνορα με Σουαζιλάνδη σε απόσταση περίπου 50 χλμ. 

Ότι απέμεινε μετά τον αγώνα

Το βράδυ του Σαββάτου (13/04) διανυκτερεύσαμε σε ένα απίστευτο κάμπινγκ το οποίο ήταν μέρος του χλιδάτου golf club της περιοχής όπου και περάσαμε τη βραδιά με μία παρέα Afrikaners, μέλη μιας αγωνιστικής ομάδας που έτρεχε στο εθνικό πρωτάθλημα off road (Donaldson Cross Country Motor Racing) με ένα custom Zarco Magnum, με το οποίο κατάφεραν να τερματίσουν τρίτοι στον πρωινό αγώνα με τρεις ρόδες! Απίστευτα παλικάρια όλοι τους, μας προσκάλεσαν στο braai τους, μας κέρασαν κρασί, μπύρες και catembe (φτηνό κρασί με κόλα αν θυμάστε από Μοζαμβίκη) μας είπαν διάφορες ιστορίες και περιπέτειες από τους αγώνες και φυσικά ο θείος Steve μας προσκάλεσε στο Γιοχάνεσμπουργκ.

Ζέβρα στο Kruger NP

Η Κυριακή (14/04) αφιερώθηκε εξ'ολοκλήρου στην εξερεύνηση του εθνικού πάρκου και μέχρι να σουρουπώσει γράψαμε περίπου 250 χλμ αναζητώντας λίγη δράση μιας και στα προηγούμενα σαφάρι είχαμε περιοριστεί στα -ας πούμε- βασικά. Δυστυχώς, η δράση αυτή δεν ήρθε ποτέ και μετά από 4 εθνικά πάρκα, δεν έχουμε δει αιλουροειδές ούτε για δείγμα. Μετά από 8 περίπου ώρες, το κεφάλι μας "πιάστηκε" και τα μάτια μας πόνεσαν αναζητώντας κάτι το διαφορετικό από ζέβρες, ελέφαντες και impala. Δεν παραπονιόμαστε -αλλοίμονό μας- αλλά η εμπειρία μας αυτή ήταν ένα ακόμα δίδαγμα ότι στα αφρικανικά εθνικά πάρκα, τα άγρια ζώα δεν είναι δεδομένα όπως δεδομένο δεν είναι ότι κάνοντας ένα σαφάρι θα δεις υποχρεωτικά το Big5 ή κυνήγι. Όλα είναι πολύ σχετικά και εδώ είναι που επιβεβαιώνεται ο κανόνας ότι πρέπει να είσαι στο κατάλληλο σημείο την κατάλληλη ώρα για να πετύχεις κάτι το εξαιρετικό. Επιπλέον, ας μην ξεχνάμε ότι οι περισσότερες φωτογραφίες και ντοκιμαντέρ είναι σκηνοθετημένα και προέρχονται από έμπειρους επαγγελματίες, οι οποίοι αφιερώνουν εβδομάδες ολόκληρες μελετώντας, κινηματογραφώντας και φωτογραφίζοντας άγρια ζώα. 

Το φαράγγι του ποταμού Blyde

Το παράθυρο του Θεού

Με ενδιάμεσες στάσεις στο Klasserie την Κυριακή (14/04) και στο Sabie τη Δευτέρα (15/04), διασχίσαμε την πανέμορφη περιφέρεια της Mpumalanga όπου υπάρχει ένα από τα μεγαλύτερα τεχνητά δάση στον κόσμο (δάση που προορίζονται για υλοτομία και επαναφυτεύονται συστηματικά από τον άνθρωπο), το φαράγγι του Blyde River και το «Παράθυρο του Θεού» (ένα εντυπωσιακό γκρεμό γεμάτο αναρριχητικά φυτά και βλάστηση που μοιάζει με παράθυρο μπροστά στο οποίο ξεδιπλώνονται οι ατελείωτες φυτείες πεύκων). Απολαύσαμε την οδήγηση μέσα στη φύση και για μία ακόμα φορά επαληθεύτηκε το γεγονός ότι η Νότια Αφρική είναι μία πολύ ιδιαίτερη χώρα με πάρα πολλά πρόσωπα και εικόνες, η οποία δεν ενδείκνυται μόνο για σαφάρι, κολύμπι με καρχαρίες και επίσκεψη στα townships (γκέτο).

Την Τρίτη το μεσημεράκι (16/04) φτάσαμε στην Πρετόρια όπου μας περίμεναν οι φίλοι μας. Μέχρι την Πέμπτη διαλευκάναμε το μυστήριο του Carnet το οποίο είχε καθυστερήσει αρκετά και τελικά από λάθος υπαλλήλου στο Γιοχάνεσμπουργκ (είχε δηλώσει λάθος παραλήπτη στα συνοδευτικά έγγραφα) μάθαμε ότι είχε παραδοθεί στο ταχυδρομείο ενός χωριού μόλις 50 χλμ μακρυά από την πρωτεύουσα. Τυχεροί ή άτυχοι; Με το δεδομένο ότι θα μπορούσε να έχει παραδοθεί σε κάποιο άλλο χωριό -ας πούμε- 3.000 χλμ μακρυά, τότε μάλλον θεωρούμαστε τυχεροί. Σε κάθε περίπτωση, η δουλειά μας έγινε και με το νέο Carnet μπορούμε πλέον να συνεχίσουμε την περιπλάνηση μας στην Αφρική για πολύ καιρό ακόμα. Συν ότι προμηθευτήκαμε και μερικά έξτρα φίλτρα πετρελαίου και λαδιού που δυσκολευόμασταν να βρούμε στη Νότια Αφρική κι όταν βρίσκαμε είχαν τη δεκαπλάσια τιμή.

Τροπικός του Αιγόκερω, Ν. Αφρική

Παρασκευή πρωί (19/04) με έναν καιρό συννεφιασμένο και με όχι την καλύτερη διάθεση αποχαιρετήσαμε οριστικά τα φιλαράκια μας Yolanda & Heindri, που τόσα πράγματα είχαμε κάνει μαζί και μας είχαν σταθεί σαν να ήταν δικοί μας άνθρωποι (Struisbaai, Μοζαμβίκη κλπ) και αναχωρήσαμε προς βορά. Διασχίζοντας εκ νέου -και για τελευταία φορά στην αφρικανική ήπειρο- τον Τροπικό του Αιγόκερω, φτάσαμε στο Polokwane όπου διανυκτερεύσαμε αναγκαστικά την Παρασκευή & το Σάββατο (19-20/04) λόγω συνεχιζόμενης έντονης βροχόπτωσης. Την Κυριακή (21/04) το πρωί την «πέσαμε» σε ένα τεράστιο εμπορικό, εφοδιαζόμενοι κυρίως σε τρόφιμα, καύσιμα και άλλα χρειώδη για την παραμονή μας στη Ζιμπάμπουε. Οι πληροφορίες που είχαμε ήταν ότι η χώρα είναι πάρα πολύ ακριβή σε όλα και καλό θα ήταν να έχεις κάνει τα κουμάντα σου από πριν. 

Αργά το απόγευμα φτάσαμε στα σύνορα του Beitbridge. Από την πλευρά της Νότιας Αφρικής μας πήρε δύο λεπτά να πάρουμε τις σφραγίδες εξόδου αλλά 1 ώρα να βρούμε το σωστό γραφείο! Σκέτο τρελοκομείο με τα φορτηγά και τα λεωφορεία να δημιουργούν το αδιαχώρητο. Διασχίζοντας τον ποταμό Limpopo και εισερχόμενοι στο συνοριακό σταθμό από την πλευρά της Ζιμπάμπουε, ο Νίκος ανέλαβε το γραφειοκρατικό σκέλος και η Γεωργία την ασφάλεια του Ζήκου μιας και είχε σκοτεινιάσει. Μετά από δυόμιση ώρες και απανωτές σφραγίδες, χαρτούρα, βίζες («ψωνίζεις» απευθείας στα σύνορα) και γκισέδες, περάσαμε αλώβητοι και από αυτά τα σύνορα. Δεν γνωρίζαμε ότι τα σύνορα αυτά είναι τόσο χρονοβόρα και έτσι δεν ήμασταν καθόλου προετοιμασμένοι. Οπλισμένοι λοιπόν με το χαμόγελο του χαζού τουρίστα (δλδ το χαμόγελο της επιτυχίας) δεν αφήσαμε τις ουρές, τις αμέτρητες αιτήσεις και τους κατά τα άλλα ευγενικούς υπαλλήλους να μας χαλάσουν το κέφι. Το ότι για τους Afrikaners τα συγκεκριμένα σύνορα είναι το άντρο της κλεψιάς, της διαφθοράς και της ταλαιπωρίας και οι περισσότεροι προτιμούν να πάνε Βόρεια Ζιμπάμπουε μέσω Μποτσουάνας προκειμένου να αποφύγουν το Beitbridge, υπογραμμίζει το γεγονός ότι η περιπέτεια είναι μέρος του ταξιδιού (των συνόρων εν προκειμένω αλλά και γενικώς), κι αλλοίμονο αν είσαι προκατειλημμένος ή προετοιμασμένος για το χειρότερο. 

Όντας η πρώτη μας φορά εδώ και 14 μήνες που περνούσαμε τα σύνορα νύχτα (πράγμα όχι και τόσο ασφαλές για χίλιους δυο λόγους) και μετά από μία πρόχειρη «δημοσκόπηση» τόσο στα σύνορα όσο και σε δύο βενζινάδικα, τελικά μάθαμε για ένα lodge το οποίο ήταν πάνω στο δρόμο και μπορούσαμε να κάνουμε μία κρούση. Όλα πήγαν καλά και παρ' όλο που δεν πρόσφεραν σαν υπηρεσία την κατασκήνωση, μας επέτρεψαν κλασσικά να παρκάρουμε κάπου ασφαλή, να ανοίξουμε τη Φιφίκα και να ξεκουραστούμε (με το αζημίωτο φυσικά).

Welcome to Great Zimbabwe

Δευτέρα πρωί (22/04), ξυπνήσαμε νωρίς και βγήκαμε στο δρόμο με κατεύθυνση ανατολικά και συγκεκριμένα τη Great Zimbabwe (Μεγάλη Ζιμπάμπουε) και τα απομεινάρια μιας ένδοξης εποχής που έφτασε στο απόγειο της μεταξύ 13ου και 15ου αιώνα. Οι πρώτοι πληθυσμοί-πρόγονοι των Shona (η ισχυρότερη και πολυπληθέστερη φυλή στη χώρα) ήδη από τον 11ο αιώνα ξεκίνησαν την κατασκευή του διοικητικού κέντρου του τότε Βασιλείου της Ζιμπάμπουε, το οποίο περιελάμβανε το παλάτι της βασιλικής μοναρχίας και λειτουργούσε ως έδρα της πολιτικής εξουσίας ενώ στο απόγειό του έφτασε να στεγάζει 18.000 ανθρώπους. Σήμερα, τα χαλάσματα αποτελούν Εθνικό Μνημείο τεράστιας πολιτιστικής και ιστορικής σημασίας για τους ντόπιους ενώ συγκαταλέγεται στη λίστα των Παγκόσμιων Μνημείων Πολιτιστικής Κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ. Πέραν αυτών, το όνομα του μνημείου τελικά έφτασε να δώσει το σημερινό όνομα στη χώρα, αντικαθιστώντας το Νότια Ροδεσία ή Ροδεσία που είχαν πρωτοχρησιμοποιήσει οι Βρετανοί κατακτητές ήδη από το 1923 ελέω Cecil Rhodes (το πρώτο βρετανικό «λυκόπουλο» που πάτησε το πόδι του στην περιοχή) και το οποίο ήταν το επίσημο όνομα της χώρας μέχρι και το 1980. Ετυμολογικά, ο όρος Zimbabwe στη διάλεκτο των Shona αναλύεται ως Dzimba-dza-mabwe που σημαίνει "μεγάλα σπίτια από πέτρα" και χρησιμοποιείται για πολλά αντίστοιχα χαλάσματα που έχουν βρεθεί στην ευρύτερη περιοχή της νότιας Αφρικής αλλά ο αρχαίος οικισμός της Μεγάλης Ζιμπάμπουε και το λαμπρό του παρελθόν οδήγησαν τους σημερινούς ηγέτες να υιοθετήσουν τον όρο αυτό για το επίσημο όνομα της ανεξάρτητης χώρας.

Ο χώρος της κατασκήνωσης και το μνημείο ήταν αρμονικά το ένα δίπλα στο άλλο και πραγματικά μας έκανε ιδιαίτερη εντύπωση το όλο "στήσιμο". Φανταστείτε δηλαδή να υπήρχε γύρω από το αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου ή γύρω από την Ακρόπολη ένας τεράστιος χώρος όπου ντόπιοι και ξένοι θα μπορούσαν να κατασκηνώσουν ή να μείνουν σε κάποιο δωμάτιο απολαμβάνοντας σε άλλη διάσταση το εκάστοτε μνημείο ενώ θα μπορούσαν να διοργανώνονται παράλληλες εκδηλώσεις και δρώμενα. Όλα νόμιμα, οριοθετημένα και έξυπνα στημένα (γιατί η αλήθεια είναι ότι στην Ελλάδα δε φημιζόμαστε και πολύ για τη νομιμότητα, την οριοθέτηση κλπ).

Peter & Nikos

Το κάμπινγκ ήταν άδειο την πρώτη ημέρα και επειδή φτάσαμε αργούτσικα, μαγειρέψαμε μία μακαρονάδα και καθώς ετοιμαζόμασταν να ανέβουμε στη σκηνή σχετικά νωρίς, στην παρέα μας ήρθε ο Peter, ένας Πολωνός backpacker με σπουδές στην ψυχολογία, ο οποίος τους τελευταίους 3 μήνες, χρησιμοποιώντας δημόσια συγκοινωνία, κατέβαινε από Κένυα προς τα νότια με μία σκηνή και ένα σάκο. Είπαμε πολλά, ανταλλάξαμε απόψεις σχετικά με τα ταξίδια μας και στα περισσότερα συμφωνήσαμε με τον φίλο μας αλλά αυτό που εμείς κρατήσαμε από τη συναναστροφή μαζί του ήταν το budget του, δηλαδή ο προϋπολογισμός του για την περιπλάνηση αυτή. Ο Πετράκης λοιπόν ταξίδευε με μία ημερήσια δαπάνη που έφτανε στα 15 δολάρια (ή 11,50 ευρώ) καλύπτοντας με αυτά τα χρήματα τα πάντα δηλαδή τη διατροφή του, την διαμονή του, την μετακίνησή του, τις βίζες του και οποιαδήποτε άλλη ανάγκη προέκυπτε στον δρόμο. Και επειδή θα σας τρώει η περιέργεια, η δική μας ημερήσια δαπάνη (συμπεριλαμβανομένων των πάντων) σκαρφαλώνει στα 38-39 ευρώ ημερησίως ή 19 περίπου ευρώ το άτομο. Αν μάλιστα το διαιρέσουμε δια τρία συμπεριλαμβάνοντας και τον πιστό μας Ζήκο, τότε κυμαινόμαστε στα 13 ευρώ έκαστος.

Φυσικά, δεν έχουμε καμία διάθεση να αποδείξουμε τίποτα και σε κανέναν ούτε να παραδώσουμε μαθήματα οικονομικών (ειδικά στους κακεντρεχείς "ανώνυμους"). Αυτό που μπορούμε όμως να πούμε με βεβαιότητα αλλά και με λύπη είναι ότι καραμέλες και δικαιολογίες του τύπου "το ταξίδι είναι ακριβό", "θέλω αλλά δεν μου φτάνουν", "μα που τα βρίσκουν όλοι αυτοί που ταξιδεύουν" και πάει λέγοντας είναι πλήρως ανυπόστατες και μόνο σε κάποιες τραβηγμένες περιπτώσεις εμπεριέχουν κάποια δόση λογικής. Σε διαφορετική περίπτωση, το γεγονός ότι στην μέχρι τώρα πορεία μας έχουμε συναντήσει αμέτρητους Γερμανούς, Ελβετούς, Ολλανδούς, Άγγλους και πάει λέγοντας δε σημαίνει ότι αυτοί οι λαοί έχουν την οικονομική δυνατότητα να ταξιδεύουν. Σαφώς μιλάμε για άλλο οικονομικό υπόβαθρο αλλά η ημερήσια δαπάνη όλων όσων συναντήσαμε δεν υπερέβαινε τα 50 ευρώ (αφορά ζευγάρι που να ταξιδεύει με αυτοκίνητο). Η διαφορετική κουλτούρα, ο τρόπος σκέψης και οι προτεραιότητες είναι που διαχωρίζουν όλους τους ταξιδιώτες από αυτούς που κάθονται και τους χαζεύουν σαν άλλους Μαγγελάνους (μερικοί αρέσκονται και να χλευάζουν) και όχι το οικονομικό υπόβαθρο. Φυσικά και η σύγκριση με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους είναι ύβρις όταν στην Ελλάδα εργατικά προνόμια όπως το "gap year" ή "sabbatical year" είναι άγνωστα στην εργατική μας νομοθεσία και στα κιτάπια των εργοδοτών αλλά και πάλι, υπάρχει η "Οδός Ονείρων" που μπορεί να επιλέξει ο καθένας από μόνος του αν θέλει να ζήσει την περιπέτεια με οποιοδήποτε κόστος.

Great Enclosure

Την Τρίτη (23/04), αφού αποχαιρετίσαμε το φίλο μας, επισκεφθήκαμε τα χαλάσματα της Μεγάλης Ζιμπάμπουε την οποία συνθέτουν τρία ξεχωριστά αρχιτεκτονικά συμπλέγματα. Το Hill Complex, το Valley Complex και το Great Enclosure χτίστηκαν, κατοικήθηκαν και χρησιμοποιήθηκαν σε διαφορετικές χρονικές περιόδους ενώ η μη χρήση λάσπης ή οποιουδήποτε κονιάματος καθιστά το όλο συγκρότημα ένα μοναδικό θαύμα της αρχιτεκτονικής. Το εντυπωσιακότερο όλων είναι αναμφισβήτητα το σύμπλεγμα του Great Enclosure του οποίου τα τείχη φτάνουν τα 11 μέτρα και εκτείνονται σε 250 μέτρα καθιστώντας το ως τη μεγαλύτερη αρχαία κατασκευή στην υποσαχάρια Αφρική. Εντός της Μεγάλης Ζιμπάμπουε, τα ευρήματα που ανακαλύφθηκαν, αποκάλυψαν πολλά στοιχεία της καθημερινότητας των ανθρώπων, των τεχνών που ανθούσαν καθώς και του εμπορίου χρυσού και ελεφαντόδοντου που ξεκινούσε από την Κίνα και μέσω του Ινδικού κατέληγε στη Ζιμπάμπουε. 

Great Enclosure

Το σημαντικότερο όλων πάντως είναι το πουλί της Ζιμπάμπουε, το οποίο αποτελεί εθνικό σύμβολο, έχει περίοπτη θέση στη σημαία της χώρας και πολλά σκαλιστά βρέθηκαν στον αρχαίο χώρο τα οποία σήμερα εκτίθενται στο μουσείο που υπάρχει στον περίβολο του χαλασμάτων. Αργά το απογευματάκι επιστρέψαμε στο κάμπινγκ, φάγαμε κάτι πρόχειρο και ανεβήκαμε νωρίς για ύπνο. Με το σούρουπο πήραμε και μία γεύση της περιόδου ξηρασίας που είχε ήδη ξεκινήσει από τα τέλη Μάρτη και κρατάει μέχρι τον Οκτώβρη. Ενώ όλη η μέρα ήταν ηλιόλουστη και αρκετά ζεστή (περίπου 25 βαθμούς), με το που νύχτωσε, ο υδράργυρος έπεσε δραματικά (κάτω από 10 βαθμούς) σε σημείο να χρειαζόμαστε πυτζάμες και υπνόσακους για να αντιμετωπίσουμε το βραδυνό αγιάζι. Κάπως έτσι κυλάει λοιπόν η ξηρή περίοδος στις αφρικανικές χώρες κάτω από τον Ισημερινό με αποτέλεσμα να σταματάνε οι σκοτούρες για τους απροσπέλαστους δρόμους γεμάτους λάσπες και φυσικά για το νούμερο ένα πιο ενοχλητικό πράγμα στον κόσμο, τα κουνούπια (και την αναγκαία πρόληψη κατά της μαλάρια).

Κι αν η Ζιμπάμπουε ήκμασε στο παρελθόν, δε συμβαίνει το ίδιο και σήμερα. Οι λανθασμένες πολιτικές επιλογές και χειρισμοί του αιωνόβιου φασιστοδικτάτορα προέδρου Robert Mugabe, οδήγησαν τη χώρα σε αρνητικούς ρυθμούς ανάπτυξης από το 2000 και μετά, όταν άρχισε η συστηματική εκδίωξη των λευκών αγροτοκτηνοτρόφων ισοπεδώνοντας το μέχρι τότε θεαματικά θετικό εμπορικό ισοζύγιο εξαγωγών σε γεωργικά προϊόντα και κρέας. Οι λευκοί μεγαλογαιοκτήμονες διώχθηκαν βίαια από τις τεράστιες φάρμες τους στις οποίες έφταναν να απασχολούν μέχρι και 1.000 ντόπιους εργάτες, δίνοντας με αυτό τον τρόπο τη σκυτάλη στη λαίμαργη αγέλη του προέδρου, οι οποίοι λεηλάτησαν στην κυριολεξία τις περιουσίες των λευκών και οδήγησαν τη χώρα σε σταδιακό μαρασμό. Μέχρι το 2005, η αγοραστική δύναμη έπεσε στα επίπεδα του 1953 και το 2008 ο πληθωρισμός -σύμφωνα με τη Στατιστική Υπηρεσία της χώρας- άγγιξε το 11.200.000 % δημιουργώντας έτσι ένα εκρηκτικό χρηματοοικονομικό ντόμινο το οποίο μέχρι το 2009 διέλυσε τις όποιες ελπίδες για ανάκαμψη και οδήγησε τη χώρα σε κατάρρευση. Η κεντρική τράπεζα, στην προσπάθειά της να αντιμετωπίσει το φαινόμενο του υπερπληθωρισμού έφτασε να τυπώνει χαρτονομίσματα του 1 τρις δολαρίων Ζιμπάμπουε με ημερομηνία λήξης μάλιστα, μέχρι που τελικώς αποφασίστηκε η χρήση ισχυρότερων νομισμάτων και έκτοτε υιοθετήθηκε ένα πολυνομισματικό σύστημα συναλλαγών όπου το αμερικάνικο δολάριο είναι το επίσημα αποδεκτό νόμισμα αλλά δεκτά είναι επίσης το νοτιοαφρικάνικο rand, η αγγλική λίρα και το μπατσουάνα pula. Σήμερα, η οικονομία της χώρας στηρίζεται στα τεράστια κοιτάσματα σε χρυσό, ουράνιο, διαμάντια ενώ και ο λιγοστός τουρισμός συμβάλλει στη δημιουργία ευκαιριών ανάκαμψης με την τεράστια κυβερνητική διαφθορά βέβαια να βάζει φρένο σε κάθε καλοπροαίρετη προσπάθεια.

Πανσέληνος στο Chimanimani

Την επομένη (Τετάρτη 24/04), συνεχίσαμε ανατολικά προς το καταπράσινο Chimanimani και την κοιλάδα στην οποία είναι «χωμένο». Πανέμορφη διαδρομή μέσα από μπανανιές, καπνά και φυτείες καφέ, η οποία κατέληγε στο ομώνυμο Εθνικό Πάρκο το οποίο προσφέρεται για πεζοπορίες μέσα στη φύση. Φτάσαμε νωρίς το απόγευμα και κατασκηνώσαμε στην αυλή του μοναδικού ξενοδοχείου της περιοχής. Ο αέρας του βουνού και ο καπνός από τα αμέτρητα τσουκάλια των ντόπιων συνέθεταν ένα σκηνικό βγαλμένο από τα παραμύθια που πραγματικά δεν το χόρταινες με τίποτα. Η βραδυνή πανσέληνος απλά ολοκλήρωσε ένα σκηνικό αλλιώτικο, το οποίο αν μας έλεγαν -ένα χρόνο πριν- ότι θα είχαμε την τύχη να το απολαύσουμε κάπου στην Αφρική, απλά θα νομίζαμε ότι μας κορόιδευαν.

Πέμπτη πρωί (25/04) ξυπνήσαμε πολύ νωρίς από το τσουχτερό κρύο και συνεχίσαμε βόρεια προς το χωριό Nyapimbi όπου στόχο είχαμε να εκπληρώσουμε μία υπόσχεση που είχαμε δώσει πριν φύγουμε σε μία πολύ καλή μας φίλη, τη Σωφρονία. Η Σωφρονία υποστηρίζει πάνω από δέκα χρόνια την τοπική κοινότητα του Nyapimbi μέσω του γνωστού προγράμματος-φάντασμα «Γίνε ανάδοχος» της ActionAid. Στο συγκεκριμένο πρόγραμμα είχαμε και μεις κάποτε συμμετάσχει υποστηρίζοντας την μικρή Mariama σε ένα χωριό της Σιέρα Λεόνε αλλά μετά από 3 χρόνια αποδείχτηκε φούσκα. Η Σωφρονία λοιπόν μας είχε δώσει μία κάρτα με τις ευχές της και μας είχε πει ότι αν ποτέ μας βγάλει ο δρόμος προς το χωριό Nyapimbi –κάπου στα βορειοανατολικά της Ζιμπάμπουε- να ψάξουμε και να βρούμε την μικρή Melody και να της παραδώσουμε την κάρτα μαζί με την αγάπη της. Μετά από 250 περίπου χιλιόμετρα σε άσφαλτο φτάσαμε στην επαρχία Nyanga όπου εκεί πλέον η βοήθεια από τους ντόπιους ήταν απαραίτητη μιας και το χωριό δεν υπήρχε στο GPS. Κάναμε αλλεπάλληλες στάσεις και στην αρχή οι άνθρωποι απορούσαν με το όνομα. 

Αναζητώντας πληροφορίες

Με τα πολλά καταλήξαμε να πάρουμε έναν άσχημο χωματόδρομο ο οποίος υποτίθεται ότι κατέληγε στο χωριό. Μετά από περίπου 15 χιλιόμετρα, σε ένα σταυροδρόμι πήραμε την πιο σημαντική πληροφορία για την αναζήτησή μας. Το Nyapimbi δεν ήταν χωριό άλλα όνομα οικογένειας και στην αρχή νομίζαμε ότι ο ευγενέστατος ντόπιος που ήξερε μέλη της οικογένειας δεν κατάλαβε τι ακριβώς ψάχναμε μιας και η απάντησή του ήταν «Ξέρω πως να πάτε αλλά υπάρχουν πάνω από 15 Nyapimbi». Αργήσαμε να καταλάβουμε τι γίνεται αλλά μόλις μπήκαμε στο νόημα, αποφασίσαμε να συνεχίσουμε περισσότερο από περιέργεια και ακολουθήσαμε τις οδηγίες του νεαρού. Συνεχίζοντας σε ακόμα πιο άσχημο χωματόδρομο και περνώντας μέσα από τεράστιες φυτείες από καλαμπόκι (το βασικότερο μέσο διατροφής στην Αφρική), φτάσαμε στο χωριό Toroga και οι νέες οδηγίες ήταν «Συνεχίστε». Κάποια στιγμή καταλήγουμε σε αδιέξοδο και πλέον η πληροφορία μας επιβεβαιώνεται πλήρως. Χωριό Nyapimbi στην επαρχία Nyanga στα βορειοανατολικά της Ζιμπάμπουε δεν υπάρχει. Ασφαλώς δεν υπάρχει και η μικρή Melody. 

Πιο μέσα δε γινόταν να πάμε!

Eugene & Γεωργία

Για καλή μας τύχη η Eugene, μία νεαρή ντόπια που γνωρίσαμε στο χωράφι μιλάει αγγλικά, είναι δασκάλα σε κοντινό οικισμό και δέχεται να μας βοηθήσει στην αναζήτησή μας. Συναντούμε μαζί της μία οικογένεια Nyapimbi και κουβέντα στην κουβέντα προσπαθούν όλοι να θυμηθούν αν ξέρουν την μικρή Melody ή τέλος πάντων να βοηθήσουν. Στο μεταξύ η Eugene κάνει κάποια τηλέφωνα σε κάποιους συναδέλφους της μήπως έχει πάρει τίποτα το αυτί τους ενώ παράλληλα στην ερώτησή μας αν έχει ιδέα για τη δράση της ActionAid μας επιβεβαιώνει μεν τη συνεργασία με την εν λόγω ΜΚΟ όχι όμως με το Ελληνικό παράρτημα αλλά με το Ιταλικό. Η ώρα περνούσε και οι ελπίδες εξανεμίζονταν μιας και είχαμε πέσει σε σχολικές διακοπές, οπότε αποφασίσαμε και μεις να αποχωρήσουμε μη έχοντας εκπληρώσει την επιθυμία της φίλης μας. Παρ’ όλα αυτά αφήσαμε στην Eugene 100 τετράδια, καμιά 60αρια γόμες και μία σακούλα μολυβάκια ΙΚΕΑ που κουβαλάμε για τέτοιες περιπτώσεις και ευχηθήκαμε αν τελικά υπάρχει το κοριτσάκι και καταφέρει να το εντοπίσει, να του δώσει την κάρτα της Σωφρονίας.

Συμπέρασμα: Εννοείται ότι ο αρχικός μας στόχος ήταν να βρούμε τη μικρή Melody και να της προσφέρουμε λίγη χαρά δίνοντας την κάρτα της φίλης της από Ελλάδα συν γραφική ύλη και κάποια χρήματα (αν και ρητός όρος στο εν λόγω πρόγραμμα της συγκεκριμένης ΜΚΟ είναι ότι απαγορεύεται η οποιαδήποτε επαφή με το «υιοθετημένο» παιδί και μια επικείμενη επίσκεψη στην κοινότητά του πρέπει να φέρει την έγκριση της οργάνωσης). Από την άλλη όμως, αν μπορούσαμε να ξεμπροστιάσουμε το σάπιο σύστημα των ΜΚΟ που δρουν στην Αφρική και δη της ActionAid από την οποία είχαμε ιδία εμπειρία, τότε θα ήταν μεγάλο κέρδος για όλους αυτούς που όχι μόνο κάνουν δωρεές σε εταιρίες-φαντάσματα αλλά νιώθουν αφελώς ότι στηρίζουν κάποια κοινότητα ή κάποια οικογένεια ασχέτως αν τα λεφτά δεν φτάνουν ποτέ κι αν φτάνουν μιλάμε για ένα 5% της δωρεάς. Ακολουθώντας τα στοιχεία επικοινωνίας που η ActionAid Ελλάδος είχε δώσει στη φίλη μας, αποδείχτηκε ότι κοριτσάκι με αυτό το όνομα, την ηλικία και τον τόπο κατοικίας δεν υπάρχει. Καλόπιστοι γαρ, δεχόμαστε ότι οι ντόπιοι που παρέχουν τις πρωτογενείς πληροφορίες δύνανται να μπερδέψουν τον τόπο κατοικίας με το επώνυμο και πάει λέγοντας οπότε οι φόρμες με τα στοιχεία που λαμβάνουν οι ΜΚΟ και με τη σειρά τους επικοινωνούν στους δωρητές είναι μπερδεμένες αλλά σε κάποιο βαθμό αληθείς. Τι συμβαίνει όμως αν η λίστα είναι μία, διαμοιράζεται σε όλες τις ΜΚΟ ανά χώρα εκπροσώπησης και σε 10 παιδιά αντιστοιχούν 1000 δωρητές; Σαφώς και οι διοικητικές υπηρεσίες σε χώρες όπως η Ζιμπάμπουε είναι σε μεγάλο βαθμό ανοργάνωτες ενώ και οι άνθρωποι στις περισσότερες περιπτώσεις ίσα ίσα που ξέρουν να γράφουν. Εδώ όμως μιλάμε για ιδιωτικές ΜΚΟ, οι οποίες έχουν εκπαιδευμένα και χρυσοπληρωμένα στελέχη και πλειάδα μορφωμένων εθελοντών με προέλευση κυρίως Ευρωπαϊκή και Αμερικάνικη, οι οποίοι οφείλουν να διπλοτσεκάρουν και να προλαβαίνουν τέτοιου είδους περιστατικά όταν στη μέση υπάρχει τόσο πολύ χρήμα. Δε θα το αναλύσουμε περισσότερο μιας και δεν έχει νόημα. Ο καθένας μπορεί να σχηματίσει τη δική του άποψη και να καταλήξει στα δικά του συμπεράσματα.

Από το χωριό Toroga και την επαρχία Nyanga φύγαμε αργά το απόγευμα μιας και στην επιθυμία μας να διανυκτερεύσουμε εκεί δεν συμφώνησε ο σύζυγος της Eugene και με διπλωματικό τρόπο μας έκανε να καταλάβουμε ότι δεν είμαστε ευπρόσδεκτοι. Έχοντας μπει τόσο βαθιά στην ύπαιθρο της Ζιμπάμπουε, για μας θα ήταν μοναδική εμπειρία να μείνουμε για λίγο μαζί με τους ντόπιους, να δούμε τον τρόπο ζωής τους και να ανταλλάξουμε εμπειρίες. Δυστυχώς όμως αυτό είναι το τίμημα που πληρώνουμε κάθε φορά που συναντάμε ντόπιους. Στην πλειονότητά τους θα έχουν το χέρι απλωμένο και θα περιμένουν να τους δώσεις κάτι (=γιατί λευκοί μέσα σε τζιπ είναι πλούσιοι) ή μία μικρή μειοψηφία τους θα αρνείται να σε δεχτεί για τους δικούς της λόγους. Και οι δύο συμπεριφορές βέβαια είναι απόλυτα κατανοητές και σεβαστές αφού τις περισσότερες φορές προέρχονται από ανθρώπους που δεν έχουν τη στοιχειώδη μόρφωση και ξέρουν να σταματούν εκεί που αρχίζουν να ξεχωρίζουν τα «χρώματα».

Είχε αρχίσει να νυχτώνει και επειδή ούτως ή άλλως ο επόμενος σταθμός ήταν η πρωτεύουσα, αποφασίσαμε στην πρώτη πόλη και στο πρώτο camping ή guest house που θα βρούμε να σταματήσουμε. Όπερ και εγένετο στο Rusape, μία αδιάφορη πόλη περίπου 180 χλμ από το Harare. Αν και πρόσφεραν μόνο δωμάτια, τελικά μας επέτρεψαν να παρκάρουμε το Ζήκο και να ξεδιπλώσουμε τη Φιφίκα χωρίς πρόβλημα. Το αστείο της υπόθεσης ήταν ότι ο φρουρός δεν μπορούσε να καταλάβει που θα κοιμηθούμε μιας και αδυνατούσε να καταλάβει ότι αυτό το άσπρο «πράγμα» σαν μπαγκαζιέρα ανοίγει και γίνεται σκηνή οροφής και περίμενε ο καημένος μισή ώρα μέχρι να την ανοίξουμε. «Ουάουυυ, δεν τον πιστεύω» αναφώνησε μόλις την είδε και έτριβε τα μάτια του με το διαστημικό πράγμα που κουβαλούσαμε.

Κέντρο Harare

Anita & Mark

Παρασκευή νωρίς (26/04) ξεκινήσαμε για το Harare ( Χαράρε για τους ξένους και Αράρε ή Αράρι για τους ντόπιους) την πρωτεύουσα της χώρας και μετά από ένα χαλαρό τριωράκι φτάσαμε σε ένα backpackers κοντά στο κέντρο που πρόσφερε και κάμπινγκ στο πάρκινγκ (κλασσικά). Συνηθισμένοι μετά από τόσα και τόσα απίθανα μέρη που έχουμε μείνει, δεν μας χάλασε ιδιαίτερα μιας και από την πρώτη στιγμή αρχίσαμε να γνωρίζουμε κόσμο οπότε το αν θα είχε μπετόν ή γρασίδι, ή αν θα είχε μία σχετική κλίση η σκηνή ή αν θα είχε φασαρία από το δρόμο, δεν μας πολυενδιέφερε. Πρώτα πρώτα γνωρίσαμε τον Mark και την Anita, ένα ζευγάρι μεσήλικων Ελβετών οι οποίοι με ένα Ford 6.500 κυβικών, το οποίο είχαν μετατρέψει σε camper, ανέβαιναν από Νότια Αφρική προς Ευρώπη μέσω ανατολικής ακτής έχοντας προηγουμένως εξερευνήσει με μηχανή την Αμερική και την Ασία. Παίρνοντας τη σύνταξή τους και έχοντας ακόμα όρεξη για περιπέτεια και πάθος για τα ταξίδια, αποφάσισαν να κάνουν το δικό τους γύρο του κόσμου και για μία ακόμα φορά θαυμάσαμε το κουράγιο, την πίστη και το όραμα που διαθέτουν ορισμένοι άνθρωποι οι οποίοι δεν νιώθουν ότι η ζωή τελειώνει στα 60.

Στο μεταξύ, στο Harare έπρεπε να δώσουμε λύση σε ένα νέο πρόβλημα που παρουσίαζε ο Ζήκος. Είχαμε παρατηρήσει ότι υπήρχε μικρή διαρροή λαδιών στην τουρμπίνα και ειδικά στο κολάρο που πήγαινε στο intercooler. Επιπλέον, είχε χρειαστεί να συμπληρώσουμε λίγο λαδάκι στο Chimanimani. Ρωτώντας τον ιδιοκτήτη του backpackers για κάποιο μηχανικό, μας σύστησε τον δικό του (αμφότεροι ντόπιοι). Το Σάββατο (27/04), ο μηχανικός ήρθε και αποφάνθηκε ότι η τουρμπίνα θέλει αφαίρεση, καθαρισμό και συντήρηση. Έχοντας πλήρη μεσάνυχτα και εμπιστευόμενοι τον συγκεκριμένο μηχανικό ο οποίος έδειξε να κατέχει το αντικείμενο, συμφωνήσαμε την τιμή και κανονίσαμε να έρθει την επομένη για να «ξηλώσει» τη τουρμπίνα και να τη στείλει σε «τουρμπά», ο οποίος θα αναλάμβανε την συντήρηση.

Το πολυεθνικό παρεάκι στο Harare

Ξεμπερδεύοντας με τον Ζήκο προσωρινά, αποφασίσαμε να χαλαρώσουμε και να απολαύσουμε την πόλη στην οποία το Σάββατο ξεκινούσε το ετήσιο διεθνές φεστιβάλ τεχνών HIFA με τη συμμετοχή ντόπιων και ξένων καλλιτεχνών. Στο μεσοδιάστημα γνωρίσαμε τον Adolfo, έναν 40άρη Βάσκο που ταξίδευε με ένα σακίδιο για περίπου 7 μήνες, έχοντας ξεκινήσει κι αυτός από Μαρόκο και έχοντας «κατέβει» από δυτικά όπως και μεις και έχοντας βρεθεί αντιμέτωπος με πολλές περιπέτειες (μέχρι αντικυβερνητικές διαδηλώσεις στη Γουινέα συνάντησε όπου τον φυγάδευσαν και τον περιποιήθηκαν ντόπιοι). Παλικάρι από τα λίγα ο Adolfo, το έλεγε η καρδιά του και γούσταρε όσο τίποτα αυτό που έκανε. Παράλληλα γνωρίσαμε άλλο ένα συνομήλικο ζευγάρι Βάσκων, τον Martin και τη Naroa, οι οποίοι κάνοντας διάλειμμα από την εργασία τους στη Μοζαμβίκη, ταξίδευαν με ένα πολυμορφικό Toyota στην ανατολική και νότια Αφρική για κανά 6μηνο. Χύμα ζευγάρι χωρίς ιδιαίτερες αναστολές και ανασφάλειες, τα είχαν παρατήσει στην Ισπανία και είχαν αποφασίσει να εξερευνήσουν την Αφρική με τον καλύτερο δυνατό τρόπο για όσο μεγαλύτερο χρονικό διάστημα μπορούσαν. Μαζί με τον Keith, έναν 32αρη Ιρλανδό που εργαζόταν στην Lusaka της Ζάμπια, κάναμε πολύ καλή παρέα όλες τις μέρες που μείναμε στο Harare και μοιραστήκαμε απίθανες εμπειρίες από τα ταξίδια μας, τα ονειράκια μας και τις κοσμοθεωρίες μας μετά από τόσο καιρό στους δρόμους. Ο Ben και η Jen, ένα ζευγάρι Άγγλων overlanders που είχαν «κατέβει» από Αίγυπτο ήρθαν να συμπληρώσουν την παρέα και αμφότεροι ανταλλάξαμε πολύτιμες πληροφορίες για τη διαδρομή μας, αυτοί προς νότο και εμείς προς βορά.

HIFA 2013, Harare

HIFA 2013, Harare

Την Κυριακή (28/04) και αφού τελειώσαμε νωρίς με το Ζήκο (ο μηχανικός ήρθε, αφαίρεσε την τουρμπίνα και ανανεώσαμε το ραντεβού μας για την Τρίτη), βάλαμε κάτω το πρόγραμμα του φεστιβάλ και αποφασίσαμε από κοινού με τον Adolfo, το Martin, τη Naroa, τον Ben και την Jen, τι θέλαμε να δούμε και να ακούσουμε. Όλη τη μέρα την περάσαμε στην κεντρική σκηνή των εκδηλώσεων απολαμβάνοντας διάφορα μουσικά σχήματα από τη Ζιμπάμπουε παίρνοντας μία γερή δόση από αφρικανικό ξεσάλωμα, χορούς και ακούσματα. Μας έκανε ιδιαίτερη εντύπωση η οργάνωση και ήταν η πρώτη μας φορά σε τέτοιου είδους φεστιβάλ που είδαμε να τηρείτε το χρονοδιάγραμμα με θρησκευτική ευλάβεια ενώ και η ποιότητα του ήχου ήταν εξαιρετική λαμβάνοντας υπόψιν τους διαθέσιμους πόρους και υποδομές σε μία χώρα που πριν τρία χρόνια είχε καταρρεύσει κοινωνικά και οικονομικά. 

HIFA 2013, Υπαίθρια αγορά

Μέχρι και την Πέμπτη (02/05) μοιράσαμε το χωροχρόνο μας σε διάφορες σκηνές και δρώμενα του φεστιβάλ, περπατήσαμε στις υπαίθριες αγορές του και θαυμάσαμε από κοντά το αστείρευτο ταλέντο με το οποίο είναι γεννημένοι όλοι οι αφρικανοί και ειδικά όσοι ασχολούνται με το χορό, τη μουσική και ιδιαίτερα τις χειροτεχνίες.

Nikos & Adolfo

Παράλληλα, τη Δευτέρα (29/04) μαζί με τον Adolfo που έκλεινε τα 40 του χρόνια, σβήσαμε το πρώτο κεράκι του Pin Project, έχοντας συμπληρώσει έναν χρόνο στους Ευρωπαϊκούς και Αφρικανικούς δρόμους καταφέρνοντας έτσι να βάλουμε σε τροχιά υλοποίησης ένα μεγάλο όνειρο. Ο μοναδικός «χορηγός» του εγχειρήματός μας, δηλαδή το Pin Project, που δίχως αυτόν «δε θα βγαίναμε στους δρόμους», έκλεινε ένα χρόνο έχοντας προλάβει να μας χαρίσει ένα σωρό εμπειρίες ζωής χωρίς όμως να μας έχει υποσχεθεί τίποτα. 29.000 περίπου χιλιόμετρα, τρεις κλοπές, καμία 200αρια πινέζες-στάσεις σε διάφορες πόλεις και χωριά, μοναδικές εικόνες, τοπία, μνημεία και αμέτρητοι άνθρωποι που μοιραστήκαμε καλές και κακές στιγμές είναι μόνο μερικά από αυτά που βιώσαμε τον τελευταίο χρόνο και αν δεν είναι αυτοί λόγοι για να συνεχίσουμε αυτό το ταξίδι, τότε τι είναι;

Η Παρασκευή (03/05) ήταν μέρα αποχαιρετισμών και ο καθένας θα τραβούσε το δικό του δρόμο. Οι Βάσκοι πίσω στο Tofο και τη Μοζαμβίκη (o Adolfo, παρ’ όλο που η Μοζαμβίκη δεν ήταν στο πρόγραμμά του, θα ακολουθούσε τα παιδιά), ο Keith στην Lusaka, ο Ben με τη Jen συνέχεια στη βόρεια Ζιμπάμπουε και μεις πορεία προς νότο και συγκεκριμένα στο ορφανοτροφείο του Ethandweni, 65 περίπου χιλιόμετρα νότια του Bulawayo, της δεύτερης μεγαλύτερης πόλης στη χώρα.

Πριν ακόμα ξεκινήσουμε το ταξίδι και όταν ακόμα βρισκόμασταν στο στάδιο του σχεδιασμού, η Vicky, μισή Αγγλίδα/ μισή Νοτιοαφρικανή που εργαζόταν για την ΜΚΟ με το όνομα Muskoka Foundation, είχε έρθει σε επικοινωνία μαζί μας σχετικά με το ενδεχόμενο να συνδράμουμε σε κάποιες από τις δράσεις που υλοποιεί ο Muskoka σε συνεργασία με τοπικές οργανώσεις. Ο Muskoka Foundation έχει έδρα τις Ηνωμένες Πολιτείες, δραστηριοποιείται στη Νότια Αμερική, τη Νοτιοανατολική Ασία και Νοτιοανατολική Αφρική και οι εθελοντές που συμμετέχουν είναι αποκλειστικά ταξιδιώτες που επιλέγουν να κάνουν στάση σε κάποια από τα προγράμματα που υπάρχουν σε κάθε χώρα ανάλογα με τις εκάστοτε συνεργασίες και συνέργειες. Το σκεπτικό και ο τρόπος λειτουργίας της συγκεκριμένης οργάνωσης είναι ότι από τη στιγμή που κάποιος ταξιδεύει και μπορεί να χωρέσει στο πρόγραμμα και στο χωροχρόνο του κάποια επίσκεψη και εθελοντική συμμετοχή σε κάποια κοινότητα, τότε δεν έχει παρά να έρθει σε επαφή προκειμένου να εντοπίσει κάποια δράση που τον ενδιαφέρει. Επιπλέον, το γεγονός ότι οι περισσότεροι ταξιδιώτες έχουν υψηλό επίπεδο μόρφωσης, εμπειρίας και τεχνογνωσίας το οποίο δυνητικά μπορεί να αποδειχτεί πολύτιμο σε κάποια τοπική κοινότητα, ενισχύει τις δράσεις του οργανισμού και περικλείει στους κόλπους του ορισμένους ανθρώπους που πραγματικά μπορούν με το μυαλό τους και όχι με τα λεφτά τους να βοηθήσουν ένα ορφανοτροφείο στη Ζιμπάμπουε, ένα κέντρο παιδιών με ειδικές ανάγκες στο Μαλάουι, ένα σχολείο στην Αργεντινή κλπ.  Με τη Vicky είχαμε συναντηθεί στο Κέιπ Τάουν λίγες μέρες πριν παραλάβουμε το Ζήκο από τη Γκάνα (Σεπτέμβριος 2012) και μας είχε δώσει 4 καινούριες ψηφιακές μηχανές τις οποίες θα παραδίδαμε για λογαριασμό του Muskoka στο ορφανοτροφείο του Ethandweni, στο οποίο μάλιστα θα ήμασταν οι πρώτοι που θα πηγαίναμε και έτσι θα εγκαινιάζαμε την αρχή μιας νέας συνεργασίας. Δυστυχώς, μετά την κλοπή στο Cape Agulhas, εμείς ως γνωστόν μείναμε για 4 μήνες στο Struisbaai ενώ για καλή μας τύχη, οι ψηφιακές δεν εκλάπησαν και παραδόθηκαν πίσω στη Vicky. Μετά από 9 μήνες νιώθαμε ακόμα την ανάγκη να ολοκληρώσουμε αυτό που είχαμε αφήσει στη μέση και έτσι πριν ακόμα μπούμε στη Ζιμπάμπουε είχαμε έρθει σε επικοινωνία με τον Elvis (τον αντικαταστάτη της Vicky) ο οποίος μας ενημέρωσε ότι μπορούσαμε ακόμα να πάμε στο Ethandweni και μάλιστα να αναλάβουμε τη διαδικασία «σκαναρίσματος» του ορφανοτροφείου, προκειμένου να ολοκληρωθεί η επίσημη ένταξη και απαρχή της συνεργασίας και να ενταχθεί έτσι στην λίστα των συνεργαζόμενων οργανισμών τους οποίους ο Muskoka θα μπορούσε να τροφοδοτεί με ταξιδιώτες και να υλοποιεί δράσεις και σεμινάρια προς ενίσχυση των γνώσεων και δεξιοτήτων των τοπικών κοινοτήτων.

Αφού επικοινωνήσαμε με τον υπεύθυνο του ορφανοτροφείου και επιβεβαιώσαμε την ημερομηνία άφιξης, ξεκινήσαμε από το Harare με κατεύθυνση νότια και πριν βραδιάσει κάναμε στάση στο Gweru, μία μικρή κωμόπολη περίπου 280 χλμ από την πρωτεύουσα. Εν τω μεταξύ, στο δρόμο ο Ζήκος δεν ανταποκρινόταν πλήρως και το άγχος μας ότι ο μηχανικός στο Harare είχε κάνει κάτι λάθος επιβεβαιώθηκε όταν στα μισά της διαδρομής άναψε το κίτρινο λαμπάκι του check engine. Μας έζωσαν τα φίδια αλλά αποφασίσαμε να συνεχίσουμε. Σάββατο μεσημέρι (04/05) φτάσαμε τελικά στην επαρχία του White Water και στο ορφανοτροφείο του Ethandweni, με τον Ζήκο να μην είναι και στα καλύτερά του, με τη Γεωργία να παραμένει διστακτική και καχύποπτη και με το Νίκο να θέλει να δώσει ακόμα μία ευκαιρία στο διεφθαρμένο σύστημα των ΜΚΟ που στην ουσία αποτελούν καλοδιαφημισμένα και καλοκουρδισμένα πλυντήρια μαύρου χρήματος συμπαρασύροντας και εξευτελίζοντας αξίες όπως ο εθελοντισμός και η ανιδιοτελής προσφορά. Μη έχοντας και την καλύτερη άποψη για το όλο θέμα αλλά έχοντας τη διάθεση να δούμε πως λειτουργεί το συγκεκριμένο κέντρο, αποφασίσαμε να κάτσουμε ένα σαββατοκύριακο για να ολοκληρώσουμε το τυπικό της διαδικασίας ένταξης (έπρεπε να συμπληρώσουμε κάποιες φόρμες και να τις στείλουμε στα κεντρικά του Muskoka στην Αμερική) και ότι ήθελε προκύψει. Επιπλέον, είχαμε και τον Ζήκο ο οποίος έπρεπε να επισκευαστεί εκ νέου μιας και ο μηχανικός του Harare μάλλον είχε κάνει χειρότερα τα πράγματα.

Η είσοδος του ορφανοτροφείου

Η υποδοχή ήταν πολύ θερμή από τον Lucien, έναν 54χρονο λευκό Νοτιοαφρικανό ο οποίος είχε παρατήσει τα πάντα στο Κέιπ Τάουν και εργαζόταν εθελοντικά τα τελευταία 6 χρόνια, και αμέσως μας ξεκίνησε μία μίνι ξενάγηση στις εγκαταστάσεις του ορφανοτροφείου. Μετά τον περίπατο, μας έδειξε τον ξενώνα όπου μπορούσαμε να μείνουμε για όσο χρονικό διάστημα θα παραμέναμε στο «Σπίτι» (όπως προτιμούσε να το αποκαλεί) τον οποίο βέβαια ευγενικά αρνηθήκαμε μιας και τη Φιφίκα δεν την αλλάζουμε με τίποτα. Αφού τακτοποιηθήκαμε, μας προσκάλεσε στο σπίτι του όπου κουβεντιάσαμε για το «Σπίτι», για εμάς, για το ταξίδι μας και για την κοινωνική και οικονομική κατάσταση στη Ζιμπάμπουε πριν αλλά και μετά την περίοδο 2009-10.

Ο κήπος του Ethandweni

Το κανάλι και φράγμα

Η οργάνωση που υπήρχε ήταν παροιμιώδης και αυτό χάρη στον Bent & την Birthe Kristensen, ένα ζευγάρι από τη Δανία που μετά από μεγάλη προσωπική εργασία και οικονομική συνεισφορά, πρωτοξεκίνησε το 1997 λειτουργώντας το ίδρυμα με βάση ευρωπαϊκές συνήθειες και δεδομένα. Το Ethandweni είναι αυτόνομο σε πολλούς τομείς και πραγματικά δεν λείπει τίποτα από κανέναν. Διαθέτει τη δική του κλινική, έχει δικό του φράγμα από το οποίο αντλεί νερό καλύπτοντας όλες τις ανάγκες ύδρευσης (λουτρά, κήπος, κουζίνα), ηλεκτρογεννήτρια για τις περιπτώσεις διακοπής ρεύματος (σχεδόν καθημερινό φαινόμενο σε όλη τη χώρα), ηλιακούς θερμοσίφωνες, πλήρως εξοπλισμένο συνεργείο με διάφορα μηχανήματα και εργαλεία (τόρνους κλπ) και φυσικά το δικό του κήπο όπου καλλιεργούνται διάφορα λαχανικά και ζαρζαβατικά με βασικό την chomolia (κάτι σαν το δικό μας σέσκουλο) η οποία αποτελεί το κύριο συνοδευτικό σε όλα τα γεύματα. Τα κτίρια είναι καλοσυντηρημένα, σε καμία περίπτωση δεν στοιβάζεται το ένα παιδάκι πάνω στο άλλο και οι συνθήκες διαβίωσης είναι κάτι παραπάνω από αξιοπρεπείς για το προσωπικό και τα παιδιά. Τέλος, το ζευγάρι των Δανών και ο Lucien διαθέτουν ο καθένας το δικό του προσωπικό χώρο ενώ υπάρχει άλλο ένα σπίτι που χρησιμοποιείται ως ξενώνας και μπορεί άνετα να φιλοξενήσει 5-7 άτομα. H λειτουργία του ιδρύματος και η κάλυψη των εξόδων λειτουργίας καλύπτονται πλήρως από δωρεές που γίνονται από όλο τον κόσμο.

Ο Lucien γνώριζε την αφορμή της επίσκεψης μας και έχοντας εμπειρία υποδεχόμενος πολύ συχνά διάφορους επισκέπτες και εθελοντές από διάφορες χώρες, μας εξήγησε πολλά πράγματα σχετικά με το ορφανοτροφείο, τα παιδιά και τη διαδικασία που ακολουθούν προκειμένου να ολοκληρωθεί η ομαλή ένταξη αυτών στο «Σπίτι», τη σχέση των παιδιών με το προσωπικό και ιδιαίτερα τις κυρίες που είναι υπεύθυνες για αυτά (2 για τα αγόρια και 2 για τα κορίτσια) και οι οποίες αποκαλούνται «Μαμά» από όλους και τέλος την κουλτούρα, τον τρόπο ζωής και τις συνήθειες της φυλής των Ndebele (της δεύτερης μεγαλύτερης φυλής στη χώρα μετά τους Shona), η οποία ζούσε στη συγκεκριμένη περιφέρεια. Παρά το γεγονός ότι η αρχική μας σκέψη ήταν μία βραχυπρόθεσμη παραμονή και αξιολόγηση του κέντρου χωρίς καμία απολύτως δέσμευση ούτε απέναντι στο Muskoka ούτε απέναντι στο Ethandweni, κάτι μέσα μας έλεγε ότι επρόκειτο για μία πολύ ιδιαίτερη περίπτωση, από την οποία ο χωροχρόνος μας θα εμπλουτιζόταν με κάτι πολύ ιδιαίτερο. Η μοναδική συμβουλή-προτροπή του Lucien ήταν η εξής: «Δεν έχω καμία προσδοκία και απαίτηση από εσάς. Κάντε ότι νιώθετε.» Κάπως έτσι γίναμε μόνιμοι κάτοικοι του ορφανοτροφείου για ενάμιση μήνα ανανεώνοντας τη βίζα μας για 40 επιπλέον μέρες παίρνοντας καθημερινά μαθήματα ζωής από τον Lucien, τα 40 παιδάκια, τις 4 «Μητέρες», τις τρεις μαγείρισσες και τους δύο κηπουρούς.

Lucien & Γεωργία

Για έναν περίεργο λόγο, αναπτύχθηκε σχεδόν αμέσως μία εξαιρετική χημεία με τον Lucien, ο οποίος δεν χάρηκε απλά που δύο «τρελοί» Έλληνες είχαν παρατήσει τη ζωή τους στη χώρα τους και με ένα μικρό Suzuki έκαναν το γύρο της Αφρικής χωρίς ιδιαίτερες δεσμεύσεις (ειδικά με τη Φιφίκα έπαθε την πλάκα του σαν το φρουρό στο Rusape). Δεν ενθουσιάστηκε απλώς με την ιδέα ότι δύο νέοι ήθελαν να προσφέρουν στο ορφανοτροφείο στο οποίο ήταν διαχειριστής. Δεν ένιωσε όπως ένιωθε με άλλους ταξιδιώτες που είχαν επισκεφτεί στο παρελθόν το «Σπίτι». Το περίεργο και συνάμα συγκινητικό ήταν ότι νιώσαμε και εμείς ακριβώς το ίδιο και μας πήρε ελάχιστο χρόνο για να πέσουν οι μάσκες, να σταματήσουν οι τυπικούρες και να λυθεί η γλώσσα μας. Μέσα σε αυτό το μικρό χρονικό διάστημα ο Lucien μας ενέταξε πλήρως στο κλίμα της χώρας, των ανθρώπων, των ρυθμών ζωής του ορφανοτροφείου και άρχισε να μας εμπιστεύεται πράγματα και να μας μοιράζει αρμοδιότητες λες και μας ήξερε χρόνια. Κι όλα αυτά με βασικό παρονομαστή ότι δεν υπήρχε καμία δέσμευση, καμία υποχρέωση και καμία προσδοκία από εμάς προς αυτόν και τούμπαλιν.

Ο φίλος μας είχε χρόνια επιχειρήσεις στο Κέιπ Τάουν (κατάστημα με εξοπλισμό kite surfing και kayak, εταιρία με λογισμικό μισθοδοσίας, εταιρία τροφοδοσίας ξενοδοχείων και πολλά άλλα), υπήρξε ένας από τους πρωτοπόρους παγκοσμίως στο kite surfing, είχε διασχίσει τον Ινδικό από τη Μοζαμβίκη στη Μαδαγασκάρη με kayak, είχε πάρει μέρος σε πολεμικές επιχειρήσεις στη Ναμίμπια ως πεζοναύτης, είχε κάνει αρκετά ταξίδια στη ζωή του και στα 48 του, μετά από μία καλοπροαίρετη παρεξήγηση με τους δημιουργούς του ορφανοτροφείου, παράτησε τη ζωή του στη Νότια Αφρική, πούλησε τις μετοχές του, πακετάρισε τα απολύτως απαραίτητα στο μικρό του αυτοκίνητο και οδήγησε μέχρι τη Ζιμπάμπουε όπου αποφάσισε να αφιερώσει το υπόλοιπο της ζωής του. Σπουδαίος άνθρωπος με αστείρευτη γνώση και σοφία, τεράστια ψυχή και μία καρδιά που χωρούσε όλη την αγάπη του κόσμου. Οι συζητήσεις που κάναμε κάθε βράδυ ήταν αφορμή να παίρνει και να δίνει ο καθένας μας τροφή για σκέψη στον άλλο και υπήρξαν πολλές φορές που προβληματιζόμασταν είτε για να δώσουμε λύση σε κάποιο πρόβλημα που είχε παρουσιαστεί, είτε για να βρούμε τρόπους να βελτιώσουμε κάποια πράγματα στο ίδρυμα, είτε απλά για να ανταλλάξουμε απόψεις και εμπειρίες. Έχοντας περάσει από σχολείο ταχυδακτυλουργικής τέχνης και ακροβατικών και έχοντας παρακολουθήσει πολλά σεμινάρια σχετικά με την ψυχανάλυση, την εσωτερική σκέψη και συμπεριφορά, συνήθως ήταν αυτός που πετούσε τη σπίθα και η κουβέντα άνοιγε σχετικά με τις ανθρώπινες επιθυμίες, αντιδράσεις, συμπεριφορές, πιστεύω και θέλω, σωστό και λάθος. Περνούσαμε πολλές ώρες φιλοσοφώντας, άλλοτε συμφωνώντας και άλλοτε διαφωνώντας και τελικά καταλήγαμε πάντα στις αξίες που δίνουν νόημα στη ζωή και φυσικά για τον καθένα είναι διαφορετικές. Το πιο γλυκό απόσταγμα στο οποίο πιστεύουμε και μεις βαθύτατα είναι ότι η ζωή είναι πολύ απλή και μόνοι μας βρίσκουμε την αφορμή να την κάνουμε δύσκολη. Και πολλά πολλά άλλα..

Η μέρα μας ξεκινούσε καθημερινά εκτός Σαββάτου και Κυριακής στις 7 το πρωί όπου στην αρχή ψέλναμε έναν ύμνο προς το Θεό στη γλώσσα των Ndebele (οι οποίοι πρόσκεινται στον ευρύτερο χριστιανισμό), μετά ακολουθούσε το «Πάτερ Ημών», εμείς στα ελληνικά και οι υπόλοιποι στα αγγλικά, εν συνεχεία κάποιος από τους εργαζομένους έκανε κάποιου είδους κήρυγμα σχετικό με τις πέντε βασικές ανθρώπινες αξίες με τις οποίες λειτουργεί το ίδρυμα (Αγάπη, Ειρήνη, Αλήθεια, Σωστή Διαγωγή και μη Βία) και στο τέλος οι εργαζόμενοι έκαναν μία ανοιχτή κουβέντα με τον Lucien σχετικά με τυχόν προβλήματα και δυσλειτουργίες που ανέκυπταν καθημερινά. Ακολούθως, παίρναμε πρωινό στο σπίτι του Lucien ή στο εστιατόριο αναλόγως τα κέφια. Μετά τις 8, η Γεωργία συνήθως βοηθούσε τη Hilda και την Kathrin στην προετοιμασία του μεσημεριανού και του βραδυνού ενώ ο Νίκος ήταν υπεύθυνος για τη λειτουργία της αντλίας νερού και της γεννήτριας που έπρεπε να ενεργοποιείται κάθε φορά που έπεφτε το ρεύμα (σχεδόν κάθε δύο μέρες). Επιπλέον, βοηθούσαμε σε ότι είχε να κάνει με γραφειοκρατικές δουλειές στο κομπιούτερ (περάσαμε όλο το έντυπο αρχείο των παιδιών σε ηλεκτρονικά αρχεία) ενώ πολλές φορές η μέρα περιελάμβανε μαθήματα internet μιας και το ίδρυμα μόλις πρόσφατα είχε αποκτήσει -μέσω δωρεάς- σύνδεση στο διαδίκτυο μέσω δορυφόρου και ο καημένος ο Lucien είχε πλήρη άγνοια αλλά μία τρομερή διάθεση να μάθει νέα πράγματα που θα έκαναν τη ζωή του πιο εύκολη.

Η βιβλιοθήκη πριν

.. και μετά

Εκτός από τις καθημερινές δραστηριότητες σχετικά με τη εύρυθμη λειτουργία του ορφανοτροφείου, στο διάστημα της παραμονής μας, ανακαινίσαμε πλήρως τη μικρή αίθουσα της βιβλιοθήκης ενώ παράλληλα καθιερώσαμε και ένα δωμάτιο για κομπιούτερ το οποίο χρησιμοποιούσαν πριν σαν αποθήκη ρούχων. Έχοντας την πλήρη εμπιστοσύνη του Lucien, επιλέξαμε τα χρώματα που θα την έκαναν ελκυστική στα παιδιά (ανοιχτό μωβ & λαχανί), βάψαμε τα δύο δωμάτια, ταξινομήσαμε τα βιβλία σε κατηγορίες (όλα από δωρεές) και αφήσαμε έτσι το στίγμα μας για να θυμόμαστε τόσο εμείς αλλά κυρίως τα παιδιά το πέρασμά μας από το «Σπίτι» τους.

Η ηχογράφηση στο στούντιο του Ethandweni

Εκτός από την ανακαίνιση της βιβλιοθήκης, έχοντας παρατηρήσει ότι τα παιδιά έχουν απίστευτες φωνές και αρέσκονται να τραγουδούν συνεχώς και παίρνοντας την έγκριση της διοίκησης και του Lucien, αποφασίσαμε να ετοιμάσουμε μία συλλογή τραγουδιών στα αγγλικά και στα Ndebele και να δημιουργήσουμε ένα cd με το όνομα «Voices of Ethandweni» (Οι φωνές του Ethandweni), το οποίο το ορφανοτροφείο θα μπορεί να εκμεταλλευτεί εμπορικά και να ενισχύσει με αυτό τον τρόπο το ταμείο του προωθώντας παράλληλα το έργο του σε όλο το Bulawayo που είναι η κοντινότερη πόλη και γιατί όχι σε όλη τη Ζιμπάμπουε. Σχετικά με τη συγκρότηση της χορωδίας και τη λίστα των τραγουδιών, δόθηκε το ελεύθερο στα ίδια τα παιδιά ενώ οι τρεις μας επιλέξαμε τις φωτογραφίες του εξώφυλλου και της πλαστικής θήκης. Η ηχογράφηση έγινε με την χρήση ενός smartphone και η επεξεργασία της μουσικής έγινε με τη χρήση σχετικού προγράμματος στον υπολογιστή. Στο σύνολο, καταφέραμε να ηχογραφήσουμε 7 τραγούδια και με τις γνωριμίες που είχε ο Lucien, καταφέραμε να πετύχουμε μία πολύ καλή τιμή για τη μαζική εκτύπωση των εξώφυλλων. Μία εβδομάδα αφότου αποχωρήσαμε από το Ethandweni, μάθαμε ότι το cd είχε κυκλοφορήσει στην τιμή των 5 δολαρίων στην αγορά του Bulawayo από επιχειρήσεις και καταστήματα που υποστηρίζουν τη δράση του ιδρύματος και μέσα σε 3 εβδομάδες είχαν πουληθεί περίπου 70-80 κομμάτια. Η συγκεκριμένη συλλογή είναι το καλύτερο δώρο που κουβαλάμε μέχρι στιγμής από την Αφρική και αισθανόμαστε πολύ περήφανοι που κάτι τέτοιο ολοκληρώθηκε κατά τη διάρκεια της διαμονής μας στο Ethandweni. Χωρίς ίχνος υστεροβουλίας ή συμφέροντος, όλα τα παιδάκια αλλά και ο Lucien, απάντησαν θετικά στην ιδεά μας και επιπλέον μας πρότειναν να γίνουμε κοινωνοί του έργου τους στη χώρα μας. Χωρίς να γνωρίζουμε την απήχηση που μπορεί να έχει κάτι τέτοιο στην Ελλάδα, με την επιστροφή μας υποσχόμαστε να προωθήσουμε το ίδιο cd μέσω του blog μας. Όσον αφορά τους «ανώνυμους» που ξαφνικά έγιναν πολλοί τον τελευταίο καιρό και τόσο πολύ κόπτονται για την οικονομική μας κατάσταση και τις πηγές ανεύρεσης εισοδήματος, τα όποια έσοδα προκύψουν θα κατατεθούν όλα στα ταμεία του ορφανοτροφείου.

Cloppas

Nobesuthu

Πέραν της συνολικής προσφοράς και εργασίας μας στο ορφανοτροφείο, η μεγαλύτερη πρόκληση αφότου αποφασίσαμε να παραμείνουμε για τόσο μεγάλο διάστημα ήταν η προσέγγιση και το «ξεκλείδωμα» των παιδιών, η ανταλλαγή όσο το δυνατόν περισσότερων εμπειριών και γνώσεων και τελικά η δημιουργία μία γλυκιάς ανάμνησης για όλους μας.12 παιδιά του γυμνασίου-λυκείου, 22 παιδιά του δημοτικού, 4 παιδιά του νηπιαγωγείου και 2 βρέφη βρίσκουν στοργή, αγάπη και φροντίδα στο ορφανοτροφείο του Ethandweni που στην τοπική γλώσσα των Ndebele σημαίνει «χώρος αγάπης». Αρκετά από τα παιδιά είχαν προηγουμένως κακοποιηθεί σωματικά ή σεξουαλικά ενώ τα περισσότερα είναι οροθετικά στον υιό του AIDS. Άλλα έρχονταν βρέφη που είχαν βρεθεί εγκαταλελειμμένα σε θάμνους ενώ άλλα τα στέλνει «πακέτο» η Πρόνοια, η οποία είναι ο βασικός τροφοδότης του Ethandweni, αν διαπιστώσει ότι η κύρια οικογένεια δεν μπορεί να ανταποκριθεί ή απλά δεν υπάρχει. Βάση της σχετικής άδειας, το ίδρυμα μπορεί να φιλοξενήσει 36 παιδιά αλλά κατά την περίοδο της επίσκεψής μας γνωρίσαμε 40 και αν δεν ήταν η άδεια, οι υπάρχουσες υποδομές επαρκούν για τουλάχιστον άλλα 5. Στην παράδοση των Ndebele, η γιαγιά (ή Gogo) είναι ο αρχηγός της οικογένειας και αν αυτή πεθάνει ή αδυνατεί να συντηρεί τα υπόλοιπα μέλη, τότε κάποιος άλλος πρέπει να αναλάβει δράση και συνήθως αυτός είναι το κράτος. Στο Ethandweni, λόγω της γεωγραφικής του θέσης και λόγω της περιφέρειας στην οποία λειτουργεί (Mandebeleland), γίνονται δεκτά μόνο ορφανά της συγκεκριμένης περιφέρειας.

Thembie

Το καθημερινό πρόγραμμα των παιδιών ήταν γεμάτο και μόνο αργά το απόγευμα μπορούσαμε να τα βλέπουμε και να συνομιλούμε μαζί τους (ειδικά με τα μεγάλα). Επιπλέον, τόσο εμείς όσο και αυτά περιμέναμε το Σαββατοκύριακο οπότε υπήρχε ελεύθερος χρόνος για να παίξουμε, να τραγουδήσουμε και να επικοινωνήσουμε πιο άνετα. Τις καθημερινές, τα παιδιά που πήγαιναν γυμνάσιο και λύκειο, ξυπνούσαν στις 5 το πρωί για να κάνουν μπάνιο, να ετοιμάσουν το πρωινό τους και να είναι έτοιμα μέχρι τις 6 οπότε και ξεκινούσαν τον ποδαρόδρομο μέχρι το σχολείο το οποίο απείχε 5χλμ. Επέστρεφαν στις 5 στο απόγευμα, έτρωγαν μαζί μεσημεριανό και βραδυνό (η κοιλιά ορισμένων πραγματικά τουμπάνιαζε) και από τις 7 μέχρι τις 9 μελετούσαν για την επόμενη ημέρα. Τα παιδιά του δημοτικού ήταν πολύ τυχερά μιας και το σχολείο βρισκόταν ακριβώς απέναντι από το ορφανοτροφείο οπότε 7 παρά πέντε έφευγαν κι αυτά έχοντας πρώτα πάρει το πρωινό τους. Επιπλέον, στις εγκαταστάσεις του Ethandweni λειτουργούσε δημόσιο νηπιαγωγείο, το οποίο κάθε πρωί υποδεχόταν 80 περίπου πιτσιρίκια από τα γύρω χωριά και οικισμούς.

Nkosilomusa & Nikos

Godwill & Patience

Τα μεγαλύτερα παιδιά μιλούσαν σχετικά καλά Αγγλικά ενώ με τους μικρότερους συνήθως καλούσαμε «μεταφραστή». Τις πρώτες εβδομάδες μας αντιμετώπισαν όπως αντιμετώπιζαν όλους τους επισκέπτες που έρχονταν και έφευγαν σε 2-3 ημέρες. Απόμακρα, διστακτικά, καχύποπτα και παγωμένα. Αρκετά δεν ενδιαφέρονταν να επικοινωνήσουν ενώ τα περισσότερα ντρέπονταν ακόμα και να μας κοιτάξουν στα μάτια. Το εμπόδιο της γλώσσας υπήρχε πάντα και όσα μικρά ήθελαν να μας προσεγγίσουν, απλά εγκατέλειπαν την προσπάθεια στα πρώτα λεπτά. Χωρίς να έχουμε βάλει συγκεκριμένο στόχο και χωρίς να υπάρχει συγκεκριμένη συνταγή, μέρα με τη μέρα προσπαθούσαμε να τα πλησιάζουμε όσο περισσότερο γινόταν, να παίζουμε μαζί τους στην παιδική χαρά, να συμμετέχουμε στα τραγούδια τους και τις υπόλοιπες δραστηριότητες (καθάρισμα, πλύσιμο ρούχων, διάβασμα κλπ), να τρώμε μαζί τους sadza με chomolia (η sadza είναι το μαγειρεμένο καλαμποκάλευρο, μοιάζει με τη δική μας μπομπότα, είναι το βασικό είδος διατροφής σε ολόκληρη την Αφρική και σε κάθε χώρα έχει διαφορετικό όνομα), να συνομιλούμε με τις «Μαμάδες» για τις συνήθειες της φυλής τους, για τις παραξενιές τους και για τον τρόπο σκέψης τους. Δεν ήταν καθόλου εύκολο και η διαφορά της κουλτούρας ήταν κάθε φορά εμφανής. Κι αυτό που στην αρχή ήταν εμπόδιο, τελικά καταφέραμε να το κάνουμε συνδετικό κρίκο και να έρθουμε κοντά με τα περισσότερα εξ’ αυτών. Με τον μικρό Godwill ερωτευτήκαμε, η Nkosilomusa έγινε η μικρή μας πριγκίπισσα που πάντα χαμογελούσε, η Charlene και η Ashell υπήρξαν ακούραστες δασκάλες μας, στην Tembie κάναμε απίστευτα καψόνια, ο Cloppas ήταν ο απόλυτος διασκεδαστής μας, ο Jephter, ο Felicity.. ποιον να πρωτοθυμηθούμε, τι να πρωτογράψουμε, πως να εκφραστούμε. Ειλικρινά, όσο και να προσπαθήσουμε, δύσκολα θα καταφέρουμε να περιγράψουμε πως μας έκαναν να νιώσουμε, τι μας μετέφεραν και με τι φίλεψαν τις -επίσης- παιδικές ψυχές μας 40 ορφανά πιτσιρίκια από τη Ζιμπάμπουε.

Γεωργία & Godwill

Carol & Nikos

Κάνοντας καθημερινά μεγάλη προσπάθεια και εφαρμόζοντας τη αρχική συμβουλή του Lucien (η οποία κακά τα ψέματα ισχύει σε όλες τις περιστάσεις), δίναμε απλόχερα όσο περισσότερη αγάπη και φροντίδα μπορούσαμε χωρίς να περιμένουμε κάτι. Ο καθένας το αντιλαμβανόταν και το εισέπραττε διαφορετικά χωρίς την παραμικρή υποκρισία ή ψευδαίσθηση ότι μπορεί να αλλάξει κάτι, έχοντας όλοι στο πίσω μέρος του μυαλού μας ότι κάποια στιγμή θα αποτελλούμε παρελθόν. Η διαφορά ηλικίας, το χρώμα του δέρματος, η καταγωγή, το μορφωτικό επίπεδο και πολλά άλλα ασφαλώς και έπαιζαν καταλυτικό ρόλο αλλά όλα παραμερίζονταν όταν παίζαμε ποδόσφαιρο, βόλευ, μήλα, σκάκι, κουτσό, τραγουδούσαμε, κάναμε μαθήματα κομπιούτερ, μελετούσαμε παρέα το βράδυ κλπ.

Η παραμονή μας στο Ethandweni αποτέλεσε μία μοναδική εμπειρία την οποία είχαμε την ευτυχία να ζήσουμε και σε αυτό έπαιξε ρόλο και η συμμετοχή μας στο Muskoka Foundation. Μετά από ενάμιση μήνα, νιώσαμε αληθινά μέλη της μεγάλης οικογένειας και το συναίσθημα αυτό δεν ανταλλάζεται με όλα τα λεφτά του κόσμου. Το τελευταίο βράδυ πριν την αναχώρησή μας, τα παιδιά οργάνωσαν μία μικρή γιορτή προς τιμήν μας. Η βραδιά ξεκίνησε με τον εθνικό ύμνο της χώρας και ακολούθησαν παραδοσιακοί χοροί, τραγούδια και σκετς. Από την πλευρά μας, τους ευχαριστήσαμε όλους, τους εκφράσαμε για μία ακόμα φορά την ευγνωμοσύνη μας για το γεγονός ότι μας δέχτηκαν στο «Σπίτι» τους και μας έκαναν να νιώσουμε "αδέρφια" τους και ανανεώσαμε το ραντεβού μας επ’ αόριστον.

Felicity, Fungai, Blessing, Jardine, Nkosana, Sibonisiwe, Prudence, Nomathemba, Bonani, Kudzanai, Nkosiyabo, Fortune, Dumoluhle, Sikhulisiwe, Caroline, Nkosilomusa, Sikhethukuthula, Gertrude, Kenneth, Ashell, Beatrice, Busani, Charlene, Cloppas, Flackson, Jephter, Merjury, Mqondisi, Nokuthula, Prosper, Sazini, Sithembinkosi, Sizalobuhle, Thubelihlhe, Patience, Godwill, Zele, Nobesuthu, Lesale, Tsitsi, Mama Judith, Mama Loveness, Mama Eddie, Mama Dorcas, Hilde, Kathrin, Dickson, Vincent, Thembi & Lucien.

Σας ευχαριστούμε από τα βάθη της καρδιάς μας για τις υπέροχες εμπειρίες που μας χαρίσατε.

Matobo Hills

Κατά την παραμονή μας στην επαρχία του White Water και στο ορφανοτροφείο του Ethandweni κάναμε αρκετούς περίπατους -τόσο την ημέρα όσο και τη νύχτα- στα περίφημα Matobo Hills και τους αιωρούμενους βράχους, ένα σπάνιο βραχώδες μείγμα από γρανίτη ηλικίας 2.000 ετών ανομοιόμορφα κατανεμημένο στη σαβάνα που ξεκινά νότια του Bulawayo και εκτείνεται σχεδόν μέχρι τα σύνορα με Μποτσουάνα. Είναι πραγματικά εντυπωσιακό να βλέπεις ανισοκατανεμημένους βράχους που ζυγίζουν τόνους να αιωρούνται ο ένας πάνω στον άλλο και να στέκονται εκεί για αιώνες. Η σύνθεση των βράχων από γρανίτη καθιστά την περιοχή πολύ επιρρεπή σε συγκέντρωση κεραυνών και αστραπών με το Lucien να μας περιγράφει περιστατικό όπου μετά από αστραπή που «έσκασε» μέσα στο χώρο του ορφανοτροφείου, βρήκε το laptop και όλα τα καλώδια κυριολεκτικά λιωμένα επάνω στο γραφείο του.

Ανάμεσα στους πολλούς και διάφορους που γνωρίσαμε στο Ethandweni και στο Bulawayo, ξεχωρίζουμε τον Paul, έναν 29χρονο λευκό με καταγωγή από τη Ζιμπάμπουε. Ο Paul συγκαταλεγόταν ανάμεσα σε μία μικρή ομάδα πεπειραμένων ξεναγών στη νότια Αφρική και ήταν ειδικευμένος στα Matobo Hills, το ομώνυμο εθνικό πάρκο και τις αμέτρητες τοιχογραφίες των Βουσμάνων που είχαν βρεθεί και συνεχίζουν να ανακαλύπτονται στην ευρύτερη περιοχή. Το ανέκδοτο μάλιστα που κυκλοφορούσε μεταξύ μας όταν είχαμε μία απορία σχετικά με την περιοχή ήταν «Paul it» εκ του «Google it». Φοβερό παλικάρι, πάντα με το χαμόγελο, εκτός της αγαπημένης του δραστηριότητας να ξεναγεί κόσμο στα Matobo Hills, εργαζόταν επίσης εθελοντικά στα σχολεία της περιοχής γύρω από το Bulawayo εξασφαλίζοντας πόρους, υλικά και εργαλεία που έκαναν τη ζωή των ντόπιων πιο εύκολη.

Μέχρι και τη Δευτέρα (17/06) και όσο καιρό εμείς παραμείναμε στο Ethandweni, ο Ζήκος πέρασε αρκετό διάστημα στα συνεργεία του Bulawayo. Ο Lucien σκίστηκε να μας βρει τους καλύτερους και τελικά πέσαμε στον Bernie, τον «τουρμπά» της περιοχής ο οποίος ανέλαβε να μας επισκευάσει το τούρμπο που με επιτυχία είχε καταφέρει να καταστρέψει ο Liston, ο μηχανικός στο Harare. Τελικά αναγκαστήκαμε να αλλάξουμε ολόκληρη την τουρμπίνα μιας και η ζημιά ήταν μεγάλη και όπως μας είπε ο φωστήρας ο Bernie δεν επισκευαζόταν. Το επιμύθιο είναι ότι ούτε η τουρμπίνα είχε πρόβλημα εξαρχής, ούτε υπήρχε ιδιαίτερος λόγος ανησυχίας γιατί όπως αποδείχτηκε εκ των υστέρων το πρόβλημα ήταν στο κολάρο που πηγαίνει από την τουρμπίνα στο intercooler, το οποίο είχε ένα επιπόλαιο σκίσιμο λόγω πολυκαιρίας και για το λόγο αυτό υπήρχε η διαρροή των λαδιών. Σε καμία στιγμή δεν είχαμε αντιμετωπίσει «χάσιμο» στην ισχύ και ίσα ίσα που στις 2.000 στροφές και με τα 60-70 χλμ που κινούμαστε κατά μέσο όρο, το τούρμπο δεν δούλευε καν. Ο μεν Liston δεν κατάφερε να βρει γνήσιο κολάρο και απλά το επισκεύασε βιαστικά «τυλίγοντας» πλαστικό γύρω του, ο δε Bernie παρήγγειλε όλα τα ανταλλακτικά από την Ευρώπη (αντί να τα παραγγείλει από Νότια Αφρική) και κατάφερε να μην αντικαταστήσει το κολάρο εμπιστευόμενος την επισκευή στο Harare. Αμφότεροι μας έγδαραν αισχρά -αν και δεν είναι αυτό το ζητούμενο- κάνοντας λάθος διάγνωση και μην καταφέροντας να λύσουν οριστικά το πρόβλημα (έχουμε ήδη παραγγείλει το κολάρο από Ελλάδα). Παράλληλα, μετά από σχεδόν 30.000 χλμ αποφασίσαμε να «σταυρώσουμε» τα ελαστικά και να κάνουμε ταυτόχρονα μία ζυγοστάθμιση. Για καλή μας τύχη (!) διαπιστώσαμε ότι το ρουλεμάν του μπροστά δεξιά τροχού ήταν έτοιμο να παραδώσει πνεύμα (δεν είχαμε τρέμουλο στο τιμόνι και αν το παίρναμε χαμπάρι εν κινήση μάλλον θα ήταν αρκετά επικίνδυνο). Ο Lucien έσκασε με τις συνεχιζόμενες αναποδιές και μας έστειλε σε άλλο ένα συνεργείο στο οποίο τουλάχιστον η δουλειά ήταν εγγυημένη. Όντως, οι άνθρωποι κατάφεραν και βρήκαν το εξωτικό ρουλεμάν στη Νότια Αφρική (το εξωτικό πάει στο γεγονός ότι δεν είναι μόνο το ρουλεμάν που θέλει αλλαγή αλλά ολόκληρος ο «αφαλός») και μέσα σε 5 μόνο ημέρες ο Ζήκος ήταν έτοιμος. 

Το βατραχάκι του Lucien θα ταξιδεύει μαζί μας

Την Τρίτη (18/06) αποχαιρετήσαμε το προσωπικό και τον λατρεμένο μας Lucien και μέσα σε λυγμούς (και οι τρεις μας) ανανεώσαμε το ραντεβού μας για το μέλλον. Ο δρόμος μέχρι τα σύνορα με Μποτσουάνα ήταν 16 χλμ κακοτράχαλος χωματόδρομος και άλλα 155 χλμ σε καινούρια άσφαλτο μέχρι το Francistown, την πρώτη μεγάλη πόλη μετά τα σύνορα. Η υπόθεση σύνορα στο Plumtree ήταν υπόθεση ολίγων λεπτών και με αυτό τον τρόπο αποχαιρετίσαμε την αγαπημένη μας Ζιμπάμπουε.

Μοναδικά φυσικά τοπία

Μας άρεσε: Η σαβάνα της χώρας ήταν εντυπωσιακή και τα πελώρια μπάομπαπ ολοκλήρωναν ένα μοναδικό φυσικό τοπίο. Το καλλιτεχνικό φεστιβάλ στο Harare και η πολυεθνική ταξιδιάρικη παρέα. Η ύπαρξη δημόσιου κάμπινγκ σε όλες τις πόλεις (εγκαταλελειμμένα και άθλια μεν, φτηνά και εύκολα προσβάσιμα δε). Η συλλογή μουσικής με τις φωνές των παιδιών από το Ethandweni. Στο supermarket, αντί για ρέστα σου έδιναν τσίχλες, καραμέλες και γλυφιτζούρια ειδικά όταν πλήρωνες με δολάρια μιας και η μικρότερη υποδιαίρεση είναι το 1 δολάριο (δεν χρησιμοποιούν σεντς στις συναλλαγές). Τέλος, το κόκκινο κέρατο που φέρει ο Ζήκος στις μπροστά γρίλλιες υποστηρίζει τη δράση ενάντια στη λαθροθηρία των ρινόκερων και του πάει πολύ (το προμηθευτήκαμε από το Kruger NP).

Διόδια για το τίποτα

Δεν μας άρεσε: Και οι τρεις μηχανικοί (λευκοί & έγχρωμοι) που ανέλαβαν το Ζήκο (οι 2 για το τούρμπο και ο τρίτος για το ρουλεμάν) πέραν του γεγονότος ότι μας έγδαραν, μας αντιμετώπισαν ως περαστικούς και δεν είδαν ως επαγγελματίες το συγκεκριμένο αυτοκίνητο. Επίσης, τα συνεχόμενα διόδια σε δρόμους 20ετίας.

Η φάτσα!

Είδαμε: Μία χώρα ρημαγμένη με εμφανή σημάδια παρακμής και ταυτόχρονα καλοσυνάτους, χαμογελαστούς και εξυπηρετικούς αφρικανούς πρόθυμους να σε βοηθήσουν στο οτιδήποτε. Ο έναστρος ουρανός της Ζιμπάμπουε είναι κάτι το μοναδικό (λόγω ιδιαίτερου γεωγραφικού μήκους και πλάτους) και τα Matobo Hills αποτελούν το καλύτερο στασίδι για να τον απολαύσεις.

Ακούσαμε: Ρίγη συγκίνησης μας διαπερνούσαν κάθε φορά που ο μικρός Godwill μας φώναζε από μακρυά «φάτσα», όπως δηλαδή συνηθίζαμε να τον αποκαλούμε κάθε φορά που παίζαμε μαζί του.

Μέση τιμή πετρελαίου: 1.05 euro

Τοπικό νόμισμα: Αμερικάνικο δολάριο/ Αγγλική λίρα/ Νοτιοαφρικάνικο Rand/ Μπατσουάνα Pula – Ισοτιμία: 1 euro ≈1.3 δολάρια / 1 euro ≈ 1.2 λίρες / 1 euro ≈ 13 Rand / 1 euro ≈ 11 Pula

Τα αντανακλαστικά στίκερ

Οδήγηση στη Ζιμπάμπουε: Το εθνικό δίκτυο και η σήμανση είναι ρημαγμένα, παρατημένα και με ελλιπή συντήρηση. Κάποια κομμάτια έχουν ξεκινήσει να κατασκευάζονται με αφρικανικούς ρυθμούς και μέχρι να τελειώσουν, σίγουρα θα θέλουν ξανά συντήρηση. Για έναν περίεργο λόγο είχε πάρα πολλά διόδια και μάλιστα όταν ρωτήσαμε τον υπάλληλο το «γιατί» μας πέταξε το θεϊκό «Τα έσοδα πάνε για την κατασκευή του νέου δρόμου». Όπως μπορεί να καταλάβει και ο πιο αδαής, οι πρακτικές είναι παντού οι ίδιες (τα ίδια κάνουν και οι Ελληναράδες μεγαλοκατασκευαστές των εθνικών οδών) ενώ οι συγκρίσεις και τα ανέκδοτα με τη Ζιμπάμπουε πλέον δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα γιατί πολύ απλά μιλάμε για την ίδια πραγματικότητα. Τέλος, από την τροχαία μόνο θετικές εντυπώσεις έχουμε καθώς σε όλα τα μπλόκα ήταν ευγενικότατοι και πρόθυμοι να δώσουν οδηγίες. Στη Ζιμπάμπουε, η κατοχή δύο πυροσβεστήρων και φωσφορίζοντων γιλέκων είναι απαραίτητη και σε διαφορετική περίπτωση το πρόστιμο είναι δεδομένο. Επίσης, το αυτοκίνητο πρέπει να φέρει αντανακλαστικά αυτοκόλλητα στους προφυλακτήρες, λευκά εμπρός και κόκκινα πίσω και επίσης το πρόστιμο είναι στάνταρ σε περίπτωση που δεν έχεις φροντίσει να προμηθευτείς από τα σύνορα.

Ο Ζήκος στη Ζιμπάμπουε

Αυτοκίνητο: Αυτή τη φορά ο Ζήκος ταλαιπωρήθηκε πιο πολύ από εμάς. Δύο φορές με το τούρμπο και μία με το ρουλεμάν του εμπρός δεξιά τροχού, πέρασε πολύ χρόνο σε χέρια ξένα, αδιάφορα και άσχετα. Η αλήθεια είναι ότι τα σημάδια της ηλικίας έχουν αρχίσει και γίνονται πλέον εμφανή ενώ παράλληλα το γεγονός ότι είναι υπέρβαρος συμβάλλει στην καταπόνηση. Η τουρμπίνα τελικώς αντικαταστάθηκε μιας και δύο ανεπαρκείς μηχανικοί δεν αντιλήφθηκαν (ειδικά ο πρώτος) ότι το πρόβλημα ήταν στο «σκίσιμο» του κολάρου και όχι στην τουρμπίνα. Επιπλέον, το δεξί ρουλεμάν αντικαταστάθηκε με νέο και φυσικά αυτό είναι σημάδι του έξτρα βάρους για το οποίο έχουμε ήδη αναλάβει σημαντική πρωτοβουλία (πωλείται ότι δεν χρησιμοποιείται). Σε γενικές γραμμές πάντως, η κατανάλωση παρέμεινε σταθερή (κάτω από 7.5lt/100km) ενώ στο ελάχιστο off road που χρειάστηκε σε Toroga και Bulawayo, τα πήγαμε μια χαρά. Τέλος, στο Harare αλλάχθηκαν λάδια και καθαρίστηκε εκ νέου το φίλτρο K&N με τα ειδικά λαδάκια του. 



Πατήστε εδώ για τις φωτογραφίες από Νότια Αφρική

Πατήστε εδώ για τις φωτογραφίες από Ζιμπάμπουε

Πατήστε εδώ για το βίντεο από Ζιμπάμπουε